16 / 92
16
Mảnh đất Nam Bộ là nơi có
nhiều dân tộc sinh sống, trong
đó có dân tộc Khmer. Vì sao
qua bao thăng trầm văn hóa
Khmer vẫn tồn tại và giữ được
nét độc đáo riêng? Chia sẻ của
PV Nguyễn Vân - Ban Khoa giáo
sau hành trình làm phim
Việt
Nam - đất nước - con người
sẽ giúp
chúng ta có được câu trả lời.
N
ói đến kiến trúc chùa tháp
không thể không nhắc tới
nghệ thuật kiến trúc của người
Khmer. Ở đâu có người Khmer thì hầu
hết tại những phum, sóc lớn đều có sự
hiện diện của những ngôi chùa Khmer.
Để bắt đầu hành trình làm phim
Việt
Nam - đất nước - con người
, chúng
tôi ngược dòng thời gian trở lại năm
1946 với câu chuyện về cố Đại lão Hòa
thượng Lâm Em. Khi tìm đất để xây
dựng ngôi chùa Khmer đầu tiên tại Nam
Bộ, không biết do duyên số trời định thế
nào, ngài đã quyết định dừng chân bên
bờ kênh Nhiêu Lộc, ngay giữa trung tâm
TP. Hồ Chí Minh. Ngôi chùa được dựng
lên lấy tên là Chantarangsay, mang trên
mình những dấu ấn đặc trưng về kiến
trúc và không gian thờ tự.
Kiến trúc chùa Khmer tạo ấn tượng
với ekip làm phim chúng tôi ngay từ
những hàng rào, cánh cổng và bức phù
điêu cầu, tráng lệ. Những bức phù điêu
ấy có khi mô phỏng về cuộc đời quá khứ
tu hành của đức Phật, cũng có khi mô
tả câu chuyện trong dân gian hay trong
cuộc sống thường ngày của cộng đồng
Khmer, với bao thăng trầm biến cố của
lịch sử. Những hàng rào kiên cố tuy có
vẻ như ngăn cách giữa đời và đạo, giữa
thế giới tu hành và thế giới phàm tục
bên ngoài nhưng được trang trí bằng
những bức phù điêu sinh động nên vẫn
toát lên sự gần gũi.
Bước qua cổng chính của ngôi chùa
là tòa chính điện, được coi là linh hồn
của cụm kiến trúc chùa Khmer. Chính
điện là nơi thờ phụng đức Phật, là phần
kiến trúc quan trọng nhất của ngôi chùa
Khmer. Tại khu thờ chính là những bức
tượng đức Phật được xếp thành 5 tầng
từ thấp đến cao, từ lớn đến nhỏ, mỗi
tầng là một tư thế tu hành của đức Phật.
Trong gian chính điện, các bức tường
đều được trang trí bằng nghệ thuật hội
họa mô tả về cuộc đời đức Phật từ khi
sinh ra tới lúc tu hành đắc đạo. Đây là
những tác phẩm nghệ thuật mang dấu
ấn tôn giáo và tâm linh được thực hiện
bởi đôi bàn tay tài hoa của nghệ nhân
Khmer. Chính vì thế, khi bước vào ngôi
chính điện của chùa, chúng tôi có cảm
giác như được trút bỏ tất cả những ưu tư
phiền muộn, những bon chen ganh đua,
để được sống những giây phút tịnh tâm
thanh thoát trong tâm hồn, với tinh thần
từ bi hỉ xả, như lạc vào một thế giới tâm
Đi tìm văn hóa Khmer
giữa lòng Nam Bộ
VTV
Nhật kí
phóng viên